ब्लॉग डिटेल

टोमॅटोमध्ये मँगनीज कमतरता

मँगनीज हा एक महत्त्वाचा सूक्ष्म अन्नद्रव्य (micronutrient) आहे जो टोमॅटो पिकामध्ये प्रकाशसंश्लेषण, हरितद्रव्य (क्लोरोफिल) तयार होणे आणि एंझाइमची कार्यक्षमता यासाठी आवश्यक असतो. मँगनीज पुरेशा प्रमाणात न मिळाल्यास टोमॅटो झाडांना निरोगी वाढ आणि फळधारणा करण्यासाठी लागणारी ऊर्जा मिळत नाही.

मँगनीज कमतरतेची लक्षणे

कमतरतेची सुरुवात साधारणपणे कोवळ्या पानांपासून होते. मुख्य लक्षण म्हणजे शिरांमध्ये हिरवा रंग कायम राहतो पण शिरांमधील भाग पिवळसर होतो (interveinal chlorosis). पानांवर लहान राखाडी किंवा तपकिरी ठिपके दिसू लागतात आणि पाने ठिपक्यांनी भरल्यासारखी वाटतात. तीव्र अवस्थेत पाने वाकडी-तिरपी होतात, झाडांची वाढ खुंटते आणि फळधारणा कमी होते.

मँगनीज कमतरतेची कारणे

मँगनीज कमतरता जास्त pH असलेल्या जमिनीत (क्षारीय माती – pH 6.5 ते 7.5 पेक्षा जास्त) जास्त प्रमाणात दिसून येते. वालुकामय माती आणि सेंद्रिय पदार्थाने (organic matter) भरपूर मातीमध्ये देखील मँगनीज झाडाला उपलब्ध होत नाही. जमिनीत चुना (lime) जास्त प्रमाणात टाकल्यास मँगनीजचे प्रमाण आणखी कमी होते.

मँगनीज कमतरतेचे व्यवस्थापन

• मँगनीज सल्फेटचा 0.2% – 0.5% द्रावण फवारणी करणे हा सर्वात जलद उपाय आहे.

• लागवडीपूर्वी मँगनीज सल्फेट मातीमध्ये मिसळून द्यावा.

• मातीचा pH 6.0 ते 6.5 दरम्यान ठेवावा, यामुळे मँगनीज सहज उपलब्ध होतो.

• जमिनीत जास्त प्रमाणात चुना वापरणे टाळावे आणि संतुलित खत व्यवस्थापन करावे.