ब्लॉग डिटेल

फुलकोबीतील व्हीपटेल विकृती: कारणे, लक्षणे आणि व्यवस्थापन

परिचय
फुलकोबी पिकामध्ये व्हीपटेल ही एक सामान्य शारीरिक विकृती आहे, जी कर्ड (गोंद) निर्माण आणि उत्पादनावर गंभीर परिणाम करते. या विकृतीची कारणे समजून घेऊन योग्य व्यवस्थापन केल्यास चांगले उत्पादन शक्य होते.

1. व्हीपटेल म्हणजे काय?
व्हीपटेल ही एक पोषणजन्य विकृती आहे, ज्यामध्ये पानं अरुंद, वाकलेली व पट्टीसारखी होतात आणि कर्ड नीट तयार होत नाही.

2. मुख्य कारण

• मोलिब्डेनमची कमतरता हे या विकृतीचे प्रमुख कारण आहे.

• प्रामुख्याने आम्लीय मातीमध्ये (pH 5.5 पेक्षा कमी) मोलिब्डेनम उपलब्ध होत नाही, त्यामुळे ही विकृती आढळते.

3. व्हीपटेलची लक्षणे

• नवीन पानं अतिशय अरुंद, पट्टीसारखी आणि वाकलेली दिसतात.

• पानांमध्ये योग्य पर्णभाग (leaf blade) नसतो.

• अत्यंत बाधित झाडांमध्ये कर्ड तयारच होत नाही.

• संपूर्ण वाढ खुंटते आणि उत्पादन कमी होते.

4. विकृतीला अनुकूल परिस्थिती

• आम्लीय आणि रेतीमिश्रित माती.

• अधिक पाऊस पडणारे भाग (मोलिब्डेनम वाहून नेला जातो).

• असंतुलित खतांचा वापर.

5. व्यवस्थापन उपाय

• मातीचा pH सुधारणे: चुनखडी (Lime) वापरून मातीचा pH 6.5 ते 7.0 दरम्यान आणा.

• मोलिब्डेनमचा वापर:

  • सोडियम मोलिब्डेट किंवा अमोनियम मोलिब्डेट यांचे 0.1% द्रावण फवारणीसाठी वापरा.

  • लागवडीपूर्वी मातीमध्ये 1 ते 1.5 किलो/हेक्टे मोलिब्डेनम द्या.

• संतुलित खत व्यवस्थापन: माती परीक्षणावर आधारित सर्व सूक्ष्म अन्नद्रव्ये योग्य प्रमाणात वापरा.

• अति सिंचन टाळा: हलक्या मातीमध्ये मोलिब्डेनम निघून जाण्यापासून वाचवा.

6. प्रतिबंधक उपाय

• नियमितपणे माती परीक्षण करून pH आणि सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची पातळी तपासा.

• मोलिब्डेनमयुक्त खतांचा वापर करा (जर उपलब्ध असतील तर).

• शक्य असल्यास प्रतिकारक्षम किंवा सहनशील वाण निवडा.