द्राक्षामध्ये पानदेठ चाचणी म्हणजे काय?
पानदेठ चाचणी ही द्राक्षवेलींमधील अन्नद्रव्यांची पातळी तपासण्यासाठी वापरली जाणारी वैज्ञानिक पद्धत आहे. पानदेठ म्हणजे पानाला मुख्य फांदीशी जोडणारा देठ असतो. या पानदेठाचे विश्लेषण करून शेतकरी पिकामध्ये कोणती अन्नद्रव्ये कमी किंवा जास्त आहेत हे समजू शकतात आणि खत व्यवस्थापन योग्य प्रकारे करू शकतात.
पानदेठ चाचणी का महत्त्वाची आहे?
द्राक्षवेलीमध्ये अन्नद्रव्यांची कमतरता अनेक वेळा दिसून येत नाही, पण उत्पादन आणि फळगुणवत्तेवर परिणाम होतो.
पानदेठ चाचणीमुळे अन्नद्रव्यांची असंतुलन लवकर ओळखता येते.
पिकाच्या गरजेनुसार खतांचे प्रमाण अचूकपणे ठरवता येते.
या पद्धतीमुळे अधिक उत्पादन, चांगली फळगुणवत्ता आणि खर्चावर नियंत्रण ठेवता येते.
नमुना कधी व कसा घ्यावा?
नमुना घेण्याचा उत्तम कालावधी म्हणजे फुलोऱ्याच्या अवस्थेत किंवा छाटणीनंतर सुमारे ४५ ते ५० दिवसांनी.
फळघोसाच्या विरुद्ध बाजूने पूर्णपणे वाढलेल्या पानांचे पानदेठ गोळा करावेत.
संपूर्ण द्राक्षबागेतील ४० ते ५० वेगवेगळ्या वेलींमधून नमुने घ्यावेत.
हे नमुने एकत्र करून प्रमाणित प्रयोगशाळेत पाठवावेत.
काय अन्नद्रव्ये तपासली जातात?
प्राथमिक अन्नद्रव्ये: नायट्रोजन (N), फॉस्फरस (P), पोटॅशियम (K)
दुय्यम अन्नद्रव्ये: कॅल्शियम (Ca), मॅग्नेशियम (Mg), सल्फर (S)
सूक्ष्म अन्नद्रव्ये: झिंक (Zn), आयर्न (Fe), मँगनीज (Mn), बोरॉन (B), कॉपर (Cu)