हायड्रोफोबिक पिक म्हणजे काय?
कधी असं झालंय का की तुम्ही कीटकनाशक, बुरशीनाशक किंवा खत योग्य पद्धतीने फवारलं, पण अपेक्षित परिणामच दिसले नाहीत? ही चूक केवळ रसायनांची नसते—कधी कधी हायड्रोफोबिक पिकं यामागचं खरं कारण असू शकतात.
होय, काही पिकांची पाने पाण्याला प्रतिकार करतात. हीच पिकं हायड्रोफोबिक पिकं म्हणून ओळखली जातात आणि ही पिकं पाण्यावर आधारित फवारणीचं प्रभावीपण शांतपणे कमी करतात.
हायड्रोफोबिक म्हणजे नेमकं काय?
हायड्रोफोबिक म्हणजे "पाण्याला घाबरणारी" अशी रचना. अशा पिकांच्या पानांवर एक प्रकारचा मेणासारखा किंवा गुळगुळीत थर असतो, ज्यामुळे पाण्याचे थेंब पानांवरून मण्यांसारखे खाली घसरून जातात.
फवारलेले द्रावण पानांवर न थांबता वाहून जाते किंवा लगेच वाळून जाते. त्यामुळे बुरशीनाशके, कीटकनाशके, मायक्रोन्यूट्रिएंट्स किंवा बायो-प्रोडक्ट्स योग्य प्रमाणात झाडांपर्यंत पोहोचतच नाहीत.
हायड्रोफोबिक पिकांमध्ये हे घडते:
-
फवारणीचे थेंब पानांवरून घसरतात
-
रसायन पानांना नीट चिकटत नाही
-
शोषण कमी होते
-
फवारणी करूनही अपेक्षित परिणाम दिसत नाही
-
वेळ, पैसा आणि श्रम वाया जातात
हायड्रोफोबिक पिकं कोणती असतात?
खूप सामान्य पिकंही हायड्रोफोबिक स्वरूपाची असतात, जसं की:
-
केळी – जाड, मेणासारखी पाने
-
मिरची – चकाकीदार, पाणी झटकून टाकणारी पाने
-
कोबी – वळलेली व गुळगुळीत पाने
-
कांदा – सरळ, गुळगुळीत पानं
-
एरंडी, कापूस, मोहरी – नैसर्गिकरित्या मेणाच्या थराने झाकलेली
ही पिकं दिसायला चांगली असतात, पण फवारणी करताना विशेष काळजीची गरज असते.
शेतकऱ्यांनी हे का समजून घेतलं पाहिजे?
कारण जर पिकं हायड्रोफोबिक असतील आणि तुम्ही कोणताही स्प्रेडर-स्टिकर वापरत नसाल, तर तुमची मेहनत, औषध आणि पैसा वाया जात आहे.
चांगली बातमी ही की याचं सोपं आणि प्रभावी उपाय आहे—जो पुढील ब्लॉगमध्ये आपण पाहणार आहोत.
म्हणून पुढच्या वेळी जेव्हा तुम्ही फवारणी करूनही अपेक्षित परिणाम दिसत नाही, तेव्हा केवळ रसायनावर नाही, तर पिकाच्या नैसर्गिक स्वभावावर विचार करा.
