माती सेन्सर: स्मार्ट शेतीसाठी एक गेम चेंजर
1. माती सेन्सर म्हणजे काय?
हे एक छोटे यंत्र आहे जे शेतात बसवले जाते आणि मातीची माहिती रिअल-टाइममध्ये देते—म्हणजे मातीमध्ये किती ओलावा आहे, तापमान किती आहे, माती आम्ल/क्षारी आहे का, आणि पोषणतत्त्वे (NPK) कमी आहेत का हे सुद्धा कळते.
2. शेतकऱ्यांसाठी हे कसे उपयुक्त आहे?
-
नेमकं कधी पाणी द्यावं, हे कळतं – अंदाज नको.
-
पाणी, खते आणि वेळ वाचतो.
-
जास्त पाणी देणं किंवा खतांची कमतरता टाळता येते.
-
पीक निरोगी राहते आणि उत्पन्न वाढते.
3. हे काय मोजू शकतं?
-
मातीतील ओलावा: माती कोरडी आहे की ओलसर, ते समजतं.
-
मातीचं तापमान: बी पेरणी आणि मुळांच्या वाढीसाठी महत्त्वाचं.
-
मातीचा pH: माती आम्ल आहे की क्षारी, हे समजतं.
-
पोषणतत्त्वं (NPK): मातीमध्ये नायट्रोजन, फॉस्फरस, पोटॅशियम कमी आहे का, ते कळतं.
4. निर्णय घेण्यात कशी मदत होते?
फक्त अनुभवावर अवलंबून राहावं लागत नाही. सेन्सरमुळे शेतकऱ्यांना नेमकी माहिती मिळते आणि पाणी, खते, बियाणे याबाबत योग्य वेळी योग्य निर्णय घेता येतो.
5. कुठे वापरले जात आहे?
-
केळी, ऊस, भाजीपाला आणि फळपिकांमध्ये वापर वाढतो आहे.
-
पॉलीहाउस आणि प्रिसिजन शेतीमध्ये सेन्सर उपयुक्त ठरतो.
-
निर्यातक्षम आणि उरलेले अवशेष न राहणारी शेती (Residue-free farming) यात याचा मोठा उपयोग आहे.
6. आत्ताच का विचार करावा?
आज वाढती इनपुट कॉस्ट आणि पाण्याची टंचाई आहे. अशा वेळी प्रत्येक थेंब आणि खताचा योग्य वापर करणे फार महत्त्वाचं आहे. माती सेन्सर शेतकऱ्याला अपव्यय टाळून जास्त नफा कमावण्यास मदत करतो.