ब्लॉग डिटेल

मृदा परीक्षणासाठी नमुना कसा घ्यावा ?

मृदा परीक्षण हे पिकाच्या चांगल्या उत्पादनासाठी मातीला काय लागते हे समजून घेण्याचे पहिले पाऊल आहे. योग्य मृदा परीक्षणामुळे खतांची योजना योग्य पद्धतीने करता येते, अनावश्यक खर्च टाळता येतो आणि उत्पादनात वाढ होते. पण हे सर्व अचूक करण्यासाठी मातीचा नमुना योग्य पद्धतीने घेणे गरजेचे आहे.

मृदा परीक्षण का आवश्यक आहे?

मृदा परीक्षणामुळे आपल्या जमिनीच्या पोषणमूल्यांची माहिती मिळते. त्यामुळे:

• योग्य प्रमाणात योग्य खतांची निवड करता येते

• अनावश्यक खर्च वाचतो

• उत्पादन व पिकाची गुणवत्ता वाढते

• दीर्घकालीन जमिनीचे आरोग्य टिकवून ठेवता येते

मातीचा नमुना घेण्याची पद्धत

1. योग्य वेळ निवडा

मृदा नमुना घेण्याचा योग्य वेळ म्हणजे पीक लावण्याआधी किंवा काढणीनंतर. माती ओली असताना किंवा खत टाकल्यानंतर लगेच नमुना घेऊ नका.

2. शेताचे विभाग पाडा

शेतामध्ये जर मातीचा प्रकार किंवा पीक वेगवेगळे असेल, तर शेत विभागा आणि प्रत्येक विभागातून वेगळा नमुना घ्या.

3. विविध ठिकाणांहून माती घ्या

शेतात झिगझॅग पद्धतीने चालत 6 ते 8 ठिकाणांहून माती घ्या:

• सुमारे 6 इंच (मुळांचा झोन) खोदून माती घ्या

• प्रत्येक ठिकाणची माती एका स्वच्छ प्लास्टिकच्या बादलीत जमा करा

4. नमुना मिसळा व तयार करा

सर्व ठिकाणची माती एकत्र मिसळा आणि त्यातून सुमारे 500 ग्रॅम माती अंतिम नमुन्यासाठी घ्या.

5. नमुना पॅक करा व लेबल लावा

नमुना स्वच्छ व कोरड्या कागदी किंवा कापडी पिशवीत (प्लास्टिक टाळा) भरा आणि पुढील माहिती लिहा:

• तुमचं नाव

• गाव व शेताचं नाव

• पीकाचं नाव (असल्यास)

• नमुना घेतल्याची तारीख

6. प्रयोगशाळेत पाठवा

हा नमुना जवळच्या मान्यताप्राप्त मृदा परीक्षण प्रयोगशाळेत पाठवा. संपूर्ण रिपोर्ट मागवा, ज्यामध्ये पोषक तत्त्वांचे प्रमाण, pH व मातीच्या आरोग्याची सविस्तर माहिती मिळते.

काय टाळावे?

• झाडांच्या खाली, बांधाजवळ किंवा सेंद्रिय खत टाकलेल्या भागातून नमुना घेऊ नका

• गंज नसलेली व स्वच्छ साधने वापरा

• ओली किंवा पाण्याने भरलेली माती नमुना घेण्यासाठी टाळा