जैविक कार्बन मातीसाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे, कारण ते मातीची रचनात्मकता, गुणवत्तेची वाढ आणि पाण्याचे शोषण सुधारते. आपल्या मातीतील जैविक कार्बनचे प्रमाण वाढवण्यासाठी काही सोपे उपाय येथे दिले आहेत:
जैविक पदार्थाचा समावेश करा:
पिकांचे उरलेले पदार्थ, शेण आणि जैविक सामग्री मातीला समृद्ध करण्यासाठी कंपोस्ट करा. मातीतील उर्वरित पिकांचे अवशेष देखील सडून मूल्यवान जैविक कार्बन जोडतात.
हिरवा खत वापरा:
अल्फाल्फा किंवा सोयाबीनसारख्या पिकांचे उत्पादन करा आणि ते मातीमध्ये जोडा. यामुळे जैविक पदार्थ मिळतो, ज्यामुळे कार्बनचे प्रमाण वाढते.
जास्त नांगरणी कमी करा:
नांगरणीच्या कमीत कमी किंवा न करता शेती पद्धतीचा अवलंब करा, ज्यामुळे अत्यधिक मातीची हलचाल होण्यामुळे जैविक कार्बन गमावला जात नाही. यामुळे मातीची आर्द्रता टिकवून ठेवण्यास मदत होते आणि मातीचा धूप होण्यापासून बचाव होतो.
मुल्च वापरा:
मातीचे जंगले (ताण, पानांचे ढीग, किंवा गवताचे तुकडे) लावून मातीचे धूप आणि आर्द्रता गमावण्यापासून संरक्षण करा. जेव्हा हे विघटित होते, तेव्हा ते जैविक कार्बन जोडते.
बायोचार समाविष्ट करा:
मातीमध्ये बायोचार जोडा. यामुळे मातीची रचना सुधरते आणि ते कार्बन लांब काळासाठी साठवते, ज्यामुळे ते जैविक कार्बन साठवण्यासाठी एक उत्कृष्ट उपाय ठरतो.
पीकांची पुनरावृत्ती करा:
पीकांची पुनरावृत्ती करा आणि मातीची सुपीकता वाढवा. विशेषतः, कडधान्ये मातीमध्ये नायट्रोजन स्थिर करून आणि बायोमास जोडून जैविक कार्बन पुनर्संचयित करण्यात मदत करतात.
निष्कर्ष:
मातीतील जैविक कार्बन वाढवणे आवश्यक आहे, जे त्याच्या उत्पादनक्षमता आणि पर्यावरणीय लाभांसाठी महत्त्वपूर्ण आहे. वरील उपायांनी तुम्ही मातीच्या जैविक कार्बनचे प्रमाण सुधारू शकता.
