टोमॅटो पिकामधील ब्लॉसम एंड रॉट (Blossom End Rot): कारणे, लक्षणे आणि उपाय
ब्लॉसम एंड रॉट ही टोमॅटोमध्ये दिसणारी एक सामान्य समस्या आहे, ज्यामध्ये फळाच्या खालील टोकावर (blossom end) काळसर, कोसळलेली आणि चामड्यासारखी डाग पडतो. ही कोणतीही बुरशीजन्य किंवा जीवाणूजन्य रोग नाही, तर कॅल्शियमच्या कमतरतेमुळे होणारा शारीरिक त्रास (physiological disorder) आहे.
✅ कारणे:
-
फळामध्ये कॅल्शियमची कमतरता, जरी जमिनीत कॅल्शियम पुरेसा असला तरीही
-
पाणी देण्याची असममितता – कधी खूप कोरडे पडणे, तर कधी अचानक जास्त पाणी
-
झपाट्याने वाढणारी झाडांची वाढ – उष्ण हवामान किंवा नायट्रोजनयुक्त खतांमुळे
-
मुळांचे नुकसान किंवा मुळांमार्फत अन्नद्रव्ये शोषण कमी होणे
✅ लक्षणे:
-
टोमॅटोच्या खालील टोकावर काळा, आत गेलेला व चामड्यासारखा डाग
-
मुख्यतः हिरव्या किंवा अर्धविकसित फळांवर दिसतो
-
अशा फळांची विक्री करता येत नाही
✅ प्रतिबंध व नियंत्रण:
-
पाणी नियमित व सम प्रमाणात देणे – कोरड्या ताणाला टाळा
-
कॅल्शियम नायट्रेट किंवा कॅल्शियम चेलेटेड स्प्रेचा वापर करा
-
जमिनीत मल्चिंग करा, म्हणजे आर्द्रता टिकून राहते
-
फक्त नायट्रोजनयुक्त खतांचा अतिरेक टाळा
-
संतुलित खत व्यवस्थापन ठेवा – मुळांची आरोग्यदायी वाढ सुनिश्चित करा
ब्लॉसम एंड रॉट ही त्रासदायक समस्या असली तरीही, योग्य सिंचन पद्धती आणि वेळेवर कॅल्शियम व्यवस्थापन केल्यास ती सहज टाळता येते.
